بررسی ردیف، قافیه و اوزان دیوان بابا افضل کاشانی

تدوین فرهنگ تاریخی عروض شعر فارسی به نحوی که بتوان زمان آغاز به کار رفتن یک وزن و سپس میزان کاربرد آن در ادوار بعدی و تعیین بسامد و ترسیم فراز و نشیب موجود در تداول هر یک از اوزان عروضی را به دقت تمام تعیین کرد، امروزه خصوصاً با توجه به وجود چاپ‌های منقّح از دواوین و منظومه‌های شعر فارسی، امری بسیار ضروری و مفید به نظر می‌رسد، خاصه از آن جهت که جای چنین فرهنگی‌ـ البته با ویژگی‌های مذکور فوق‌ـ در حوزه پژوهش‌ها و منابع موجود خالی است. بدیهی است اولین قدم در راه تدوین چنین فرهنگی، بررسی یک یک دیوان‌های شعر فارسی موجود و استخراج نتایج آن به عنوان مواد و عناصر اولیّه و اساسی مورد نیاز است. این مقاله، پاسخی است به این نیاز ضروری که در آن دیوان اشعار بابا افضل را از جهت اوزان عروضی بررسی کرده‌ایم. همچنین در این پژوهش، در عین بررسی بسامد بحور و اوزان عروضی اشعار بابا افضل، اقسام ردیف و قافیه و حروف رویّ در اشعار او نیز مورد دقّت، احصا و طبقه‌بندی قرار گرفته و نتایج حاصل ارائه شده است.